Vanwege de Lockdown is de lezing verplaatst naar woensdag 30 maart 2022.

We hopen we u allen weer te ontmoeten in Utrecht tijdens de 25e Dierckxlezing over bomenlanen! Tijdens de lezing gaan Gerdy Verschuure-Stuip van de TU Delft en Lotte Dijkstra van studio PLACES in op het belang van bomenlanen. Aanmelden is verplicht!

Datum: woensdag 30 maart, inloop vanaf 19:00 uur, aanvang lezing 19:30 uur, eindtijd lezing 21:30 uur
Locatie: Congres- en vergadercentrum ‘In de Driehoek’, Willemsplantsoen 1c in Utrecht, vijf minuten lopen vanaf Utrecht Centraal Station
Toegang: gratis
Aanmelden: Het evenement is vol, mocht u op de wachtlijst willen komen dan kan u mailen naar Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. onder vermelding van Dierckxlezing.

Dit evenement zal plaatvinden onder voorbehoud van eventuele (nieuwe) coronamaatregelen en restricties. Op de locatie zal er mogelijk een coronacheck gedaan worden, zorg ervoor dat u de QR-code bij u heeft. Er is een maximaal aantal deelnemers, dus vol is vol.

Lees meer...

Impressie bomenreis 2-6 mei 2022

Deze bomenreis in zuidelijk Engeland was nog ter gelegenheid van vijftig jaar Bomenstichting (2020): een prachtig landschap, oude bomen en mooie verhalen. Eiken van honderden jaren oud, volkomen hol en dan toch nog groeien en bloeien. En taxussen die hun takken op de grond laten wortelen en zo nieuwe bomen doen ontstaan. Majesty, the Fredville Oak, een eik met een omtrek van bijna 13 meter en een leeftijd van 500-1000 jaar en eeuwenoude tamme kastanjes met gigantisch dikke stammen. Lees de impressie die enkele deelnemers schreven.

Bomenbuurten in grotere steden

Elke grote gemeente heeft een bomenbuurt: een buurt waar (bijna) alle straten vernoemd zijn naar bomen. En waar ook veel bomen staan. Om welke boomsoorten gaat het? Zijn het ook echt groene buurten en staan in de Eiken- en Lindenlanen ook werkelijk eiken en linden? Aart de Veer ging op onderzoek uit.

Download hier het artikel over bomenstraten

De 5e druk van het wandelboekje Langs monumentale bomen in het centrum van Amsterdam is uitgekomen. In dit gidsje zijn 30 bomen uit het centrum geselecteerd. Deze herziene editie bevat een aantal nieuwe bomen. Het wandelboekje is via de webwinkel van de Bomenstichting te bestellen en gratis te downloaden.

Lees meer...

Norminstituut Bomen heeft het boek Handreiking Omgevingswet en Bomen 2021 uitgebracht.

De Omgevingswet wordt komend jaar ingevoerd. Om ervoor te zorgen dat bomen letterlijk en figuurlijk de juiste plek krijgen én om ervoor te zorgen dat bomen hun ecosysteemdiensten kunnen leveren, moeten ze worden geborgd binnen de instrumenten van deze wet. Dat is belangrijk want gezonde bomen verlagen de kosten voor onder meer technische waterberging, riolering, koeling en luchtfiltering. Ze dragen bovendien bij aan woongenot en gezondheid, zijn van nature circulair en faciliteren tijdelijke CO₂ opslag. Deze integrale ecosysteemdiensten worden door bomen gelijktijdig geleverd.

De handreiking geeft kaders, handvatten en voorbeelden om bomen effectief in te zetten in de integrale omgeving. En uiteraard is er in de handreiking een koppeling gemaakt met het Handboek Bomen en Boommonitor. 

De handreiking is tot stand gekomen in samenwerking met de Bomenstichting. 

Het boek is te bestellen via de contactpagina van Norminsituut Bomen. De kosten zijn €75 voor licentiehouders en €95 voor niet-licentiehouders. Bedragen zijn inclusief verzendkosten en exclusief BTW.

Al jaren wordt door de directie van Paleis het Loo gewerkt aan het vervangingsplan voor de 300 jaar oude eiken en bomenlanen met beuken. In april 2020 kwamen de plannen in een stroomversnelling omdat enkele bomen omwaaiden. De Bomenstichting ging in juni 2020 met het Loo rond de tafel. De Bomenstichting is van mening dat er onvoldoende is gedaan om de bomen gezond te houden. Evenementen op het voorterrein waar de beuken staan veroorzaken bodemverdichting. In combinatie met het al decennialang ruimen van blad zorgt dit voor een droogtegevoelige bodem. Hierdoor vermindert de conditie van de bomen en kunnen ze minder goed tegen warme droge zomers. Het standpunt van de Bomenstichting is dat er een scala aan maatregelen mogelijk is tussen kap en niets doen. De Bomenstichting heeft nog gepleit voor het behoud van de twee eiken aan het begin van de Koningslaan aan de Loseweg. Begin februari 2021 zijn deze en andere bomen gekapt. De Bomenstichting wil graag vooruit kijken en ook voor het Loo liggen er nog veel kansen. Zo staat het grootste deel van de Koningslaan nog overeind in het Paleisbos. Door hier over te gaan op een ander beheer krijgen de bomen een betere conditie en zijn ze minder gevoelig voor aanhoudende droogte in de zomer.

 

Lees meer...

De Bomenstichting heeft input geleverd voor het Nationaal Bomenplan dat GroenLinks en de SP op 7 oktober 2019 hebben ingediend in de Tweede Kamer. Er wordt o.a. gepleit voor meer juridische bescherming van monumentale bomen door voorbescherming en opname van bomen uit het Landelijk Register van Monumentale Bomen op de bomenlijsten van gemeenten.

De minister van LNV heeft op 28 juni 2019 bekend gemaakt dat zij samen met de provincies een bossenstrategie gaat ontwikkelen. Hierin zal worden ingegaan op het beheer van bossen en de vragen die daarbij spelen. Ook het vastleggen van CO2 door de aanleg van nieuwe bossen zal aan de orde komen. Dit blijkt uit de antwoorden van de minister op kamervragen van de Partij voor de Dieren. De kamervragen waren gesteld naar aanleiding van het bericht “Staatsbosbeheer wil duidelijker bosbeleid van Minister”. 

Begin juli 2019 is het Kennisplatform Eikenprocessierups opgericht in opdracht van het ministerie van LNV.

Dit kenniscentrum is opgezet om de overlast die de processierupsen in heel Nederland veroorzaken te verminderen en te voorkomen. Het is een samenwerkingsverband van verschillende organisaties en deskundigen. Hier kunt u terecht met al uw vragen.

Op 24 juni 2019 heeft Urgenda het 40 puntenplan overhandigd aan de Directeuren Generaal Sandor Gaastra van EZK en aan Chris Kuijpers van BZK. Zie de laatste versie van Het Plan. In het 40puntenplan boekje staan 40 maatregelen om toch 25% CO2-reductie te halen in 2020 zoals de rechter nu twee keer heeft bevolen aan de Staat. Als we samen de schouders eronder zetten kan dat nog steeds. Van de overheid wordt steun verwacht om die veertig maatregelen versneld uit te voeren.

Plannen van provincies om bomen langs N-wegen te kappen leiden telkens tot felle discussies. Maar waarom staan er veel bomen langs N-wegen, hoe breed moet de ‘obstakelvrije zone’ zijn en welke mogelijkheden bieden de richtlijnen om wegen zo veilig mogelijk in te richten met behoud van bomen? We hebben de feiten op een rijtje gezet en op 18 juni 2019 naar alle provincies gestuurd.

63 natuurorganisaties presenteerden op 12 april 2019 samen met Urgenda maatregel nummer 7 van het 40puntenplan om 25% CO₂ te besparen voor eind 2020.

Directeur Natuur en Biodiversiteit Donné Slangen van het ministerie LNV nam de maatregel in ontvangst. De maatregel pleit voor een duurzamer beheer van onze bestaande bossen en leidt tot bijna 0,2 CO₂ Mton (megaton) besparing per jaar. Bosbeheer waarbij hier en daar een boom wordt gekapt, in plaats van hier en daar een halve hectare, leidt tot meer koolstofopslag voor het klimaat en tegelijkertijd tot meer biodiversiteit. Ander bosbeheer, zonder kaalkap, is een effectieve en goedkope maatregel waarvoor het Kabinet kan kiezen om aan de uitspraak in de Klimaatzaak van de rechter te voldoen.

De Bomenstichting kreeg uit de achterban signalen dat ProRail van plan zou zijn om langs het spoor grootschalig bomen te kappen. Wij hebben navraag gedaan bij ProRail. De spoorbeheerder ontwikkelt op het ogenblik (voorjaar 2019) een app om de bomen langs het Nederlandse spoor in kaart te brengen. Als de pilot slaagt, zal op zijn vroegst volgend jaar worden bekeken of en hoe ProRail hiermee het beleid voor beheer van groen kan actualiseren. Het doel van deze nieuwe technologie is om beter te kunnen beoordelen waar voor de veiligheid van de spoorweginfrastructuur beheer van het groen noodzakelijk is en waar bomen geen hinder opleveren. Zo kan preciezer worden vastgelegd waar bomen moeten worden gesnoeid of gekapt. Dit wordt vastgelegd in contracten met de onderhoudspartijen. Grootschalige kapplannen liggen niet op de tekentafel bij ProRail. De Bomenstichting zal contact onderhouden om zo advies te kunnen geven over het toekomstige beleid.

In november 2018 heeft de Bomenstichting alle gemeenten opgeroepen om de bescherming van bomen in de regelgeving te verbeteren. Gemeenten met een lijst van beschermde bomen kunnen voorbescherming in de bomenverordening opnemen om te voorkomen dat een boom die per abuis niet op de lijst staat wordt gekapt. Ook is het een goed idee om groeiplaatsen van waardevolle bomen via het bestemmingsplan bescherming te geven. De factsheet Boombescherming is hier te downloaden.

Op 21 juni 2018 sprak minister Cora van Nieuwenhuizen met het bestuur van de Bomenstichting, de voorzitter van Bomenstichting Achterhoek namens een twintigtal bomen- en natuurorganisaties en Gerdy Verschuure, landschapsarchitect TU Delft. Dit naar aanleiding van de uitspraak van de minister in het Journaal van 24 april over het verwijderen van bomen als mogelijke invulling van het verhogen van de verkeersveiligheid. Het gesprek was positief en open: de minister is géén voorstander van grootschalige kap langs de N-wegen: ‘Onvoorzichtig rijgedrag is de voornaamste oorzaak van ongelukken op de provinciale wegen, maar dat neemt niet weg dat we als overheid er alles aan willen doen om deze wegen veiliger te maken. Het gaat daarbij vooral om het afschermen van obstakels met struikgewas, vangrails enz. Een enkele keer moet een boom wijken die écht te dicht op de weg staat, maar dat is een uitzondering. In dat geval wordt de mogelijkheid van herplaatsing meegenomen’. De Bomenstichting is uitgenodigd om haar visie op korte termijn ook voor te leggen aan de Vakgroep Verkeersveiligheid van het Interprovinciaal Overleg (IPO). De minister heeft ook aangegeven bereid te zijn tot intern overleg over de Annevilleboom.

De Bomenstichting en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) hebben monumentale bomen aan de Kaart Groen Erfgoed toegevoegd. Vanaf 21 juni 2018 is de Kaart Groen Erfgoed uitgebreid met de monumentale bomen uit het Landelijk Register van Monumentale Bomen. Bomen zijn hierin opgenomen vanwege hun hoge leeftijd, bijzondere schoonheid, zeldzaamheidswaarde of hun beeldbepalende rol in de omgeving. Het gaat vaak om bomen in een groenaanleg, zoals tuinen van landgoederen en buitenplaatsen. Ook staan veel monumentale bomen in historische dorps- en stadskernen, veelal als onderdeel van waardevolle historische ensembles. En duizenden monumentale bomen zijn te vinden in tuinen van particulieren. Behalve dat bomen een wezenlijk onderdeel uitmaken van onze geschiedenis en leefomgeving zal de opname van de bomen op de Kaart Groen Erfgoed zeker bijdragen tot een betere bescherming van solitaire bomen en bomenstructuren. 

Op dinsdag 24 april 2018 kondigde de minister van Infrastructuur en Waterstaat aan 50 miljoen euro beschikbaar te stellen voor het veiliger maken van gevaarlijke N-wegen buiten de bebouwde kom. Op het NOS-journaal waren die dag beelden te zien van het verwijderen van bomen als een mogelijke invulling van de verbetering van de verkeersveiligheid. Maandag 30 april hebben we de minister onze expertise op het gebied van bomen aangeboden. Om te komen tot effectieve en efficiënte oplossingen. Inmiddels is een reactie van het ministerie ontvangen waarin wordt gewezen op de uitgangspunten die Rijkswaterstaat hanteert bij het veiliger maken van bermen. Tijdens het bepalen of een gevaar (in dit geval een boom) weggehaald kan worden, wordt o.a. ook rekening gehouden met de volgende aspecten: landschap, leefomgeving en ruimtelijke kwaliteit. Het is dus niet zo dat bomen die te dicht op de weg staan bij voorbaat al weg moeten. Als culturele bomen behouden kunnen worden door bijv. afschermen, dan geniet dat de voorkeur. Zo wil het ministerie cultuurlandschap behouden en de weg veiliger maken. In juni vond een gesprek met de minister plaats.

Bij sommige soorten populieren is het risico op takbreuk groot. Populieren op locaties met een gemiddelde of hoge gevaarzetting vragen bijzondere aandacht. De Intergemeentelijke Studiegroep Boomverzorging (ISB) heeft een richtlijn opgesteld: hier te downloaden. Lees ook het artikel uit Bomennieuws Populieren en takbreuk, geschreven door Gerrit-Jan van Prooijen.

Handreiking om bij start van bouwplannen (bestaande) bomen op te nemen. Gratis te downloaden of voor € 2,50 te bestellen.

De Bomenstichting introduceert de ‘Bomen van de ereklasse’. In deze ereklasse krijgen de oudste, mooiste en meest bijzondere bomen van ons land een plaats. Deze ‘toppers’ zijn opgenomen in het Landelijk Register van Monumentale Bomen. Het gaat om tien bomen per provincie, te beginnen met de provincie Friesland. Elke maand komt er een provincie bij. De bomen worden beoordeeld op schoonheid, omvang, soort, een ‘bijzonder verhaal’ enz. Een belangrijk criterium is bovendien dat ze zichtbaar of bezoekbaar zijn voor iedereen.

In 2003 heeft de Bomenstichting de Bomen Effect Analyse (BEA) geïntroduceerd in de vorm van een modelbeoordeling met richtlijnen. Sindsdien hebben gemeenten en andere terreineigenaren deze methode veelvuldig gebruikt. Door toepassing van de BEA zijn veel bomen bij bouwactiviteiten en herinrichting behouden. De werkwijze bij ontwikkelingen in de buitenruimte is echter ingrijpend veranderd. Daarnaast was er vanuit de praktijk behoefte aan meer uniformiteit in de uitgevoerde BEA’s. De Bomenstichting en CROW hebben de BEA daarom in nauwe samenwerking geactualiseerd tot Richtlijn BEA.

Presentatie was op 16 mei 2019 op de Boominfodagen. Het boek is te bestellen via de webwinkel, de digitale versie maakt deel uit van de CROW-Kennismodule Bomen.

Leve(n)de speelplekken, Bomen in het middelpunt is een nieuwe uitgave van de Bomenstichting! Met dit boek wordt het mogelijk werkelijk groene speelplekken aan te leggen en in goede staat te houden. Ook voor kinderen is het boek toegankelijk: Pien, een stoer en slim meisje, beleeft in elk hoofdstuk een bomenavontuur. Lees het interview met Annemiek van Loon over het ontstaan en het doel van dit fraaie boek! Te bestellen via de webwinkel.

Op 1 januari 2017 is de Wet natuurbescherming in werking getreden. Deze wet bevat bepalingen over de bescherming van natuur en dier- en plantensoorten, maar ook over de bescherming van houtopstanden buiten de bebouwde kom Boswet. Alle provincies hebben verordeningen vastgesteld waarin is geregeld hoe een kapmelding moet worden ingediend, waaraan herbeplanting moet voldoen en wanneer ontheffing van de herbeplantingsplicht kan worden verleend. Sommige provincies hebben ook beleidsregels vastgesteld waarin bijvoorbeeld is aangegeven wanneer een kapverbod wordt opgelegd.

De provinciale verordeningen (en beleidsregels)
Zoek in de documenten op trefwoord "houtopstanden" en kijk ook naar de begripsbepalingen, waarin definities - bijvoorbeeld "boskern" - zijn gegeven.
Let op: geldigheidsdatum is 26 februari 2017, nadien kunnen er wijzigingen zijn doorgevoerd. 

Drenthe
Provinciale Omgevingsverordening Drenthe
Beleidsregels Wet natuurbescherming provincie Drenthe

Flevoland
Verordening uitvoering Wet natuurbescherming Flevoland 2016