Rechtbank vernietigt kapvergunning moleneik Ommen

De rechtbank in Zwolle heeft de kapvergunning vernietigd voor de 70-jarige eikenboom in de buurt van de molen langs de Overijsselse Vecht in Ommen.

De Bomenstichting was bij de rechtbank in beroep gegaan tegen de beslissing van gemeente Ommen dat de zomereik gekapt mag worden, omdat de boom de wind uit de wieken zou weren van de molen.
De rechtbank is met de Bomenstichting van mening dat gemeente Ommen het besluit om de eik bij molen Den Oord te verwijderen ‘niet zorgvuldig heeft voorbereid en gemotiveerd’. In het verlengde daarvan zijn de betrokken belangen volgens de rechtbank ‘niet zorgvuldig afgewogen’.

De aanvraag van de kapvergunning kwam voort uit de bouw van een appartementencomplex van dertien meter hoogte in de nabijheid van de molen. Dit wooncomplex komt te staan in het zogeheten molenbiotoop en neemt veel wind uit de wieken. Stichting Ommer Molens wilde alleen met de bouw akkoord gaan als de moleneik gekapt zou worden. Gemeente Ommen heeft daarmee ingestemd. Het plan is om de molen weer als zaagmolen te laten fungeren en daarvoor is voldoende windruimte vereist.

Volgens de Bomenstichting zijn molen en eik goed verenigbaar. Elders in het land zijn daar voorbeelden van. Daarom maakt de Bomenstichting zich hard voor het voortbestaan van de eik. ‘Maatschappelijke belangen zien we te vaak ten koste gaan van monumentale bomen’, zegt Ines Verbeek van de Bomenstichting. Bovendien handelt gemeente Ommen in strijd met het eigen bomenbeleid. Volgens de gemeentelijke regels mag een boom van 70 jaar niet lichtzinnig worden gekapt, omdat de boom monumentaal en beeldbepalend is.

Gemeente Ommen heeft zes weken om in hoger beroep te gaan tegen de uitspraak van de rechtbank die een streep heeft gezet door de kapvergunning voor de moleneik langs de Vecht.

Afgelopen 9 november organiseerden de Bomenstichting en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) een studiemiddag Bescherming Monumentale Bomen in het RCE-kantoor in Amersfoort en trokken voorzichtige conclusies.

Het RCE en de Bomenstichting onderzoeken al langere tijd of monumentale bomen een wettelijke bescherming kunnen krijgen. Nadat de minister LNV de breed aangenomen Kamermotie van GroenLinks en SP om monumentale bomen een Rijkserfgoedstatus te geven in 2020 afwees, wordt verder gezocht naar oplossingen. Onder leiding van Wim Eikelboom deelden verschillende sprekers hun expertise op het gebied van boombescherming. Koen Smets vertelde over de wettelijke boombescherming in Vlaanderen en België. Jeroen Philippona lichtte toe hoe de situatie in Duitsland en Engeland is. Leonard de Wit, regiohoofd RCE en voormalig wetgevingsjurist bij het LNV, nam ons mee in de gevolgen van een erfgoedstatus voor bomen en pleitte ervoor om gebruik te maken van bestaande juridische instrumenten. Eigenaarschap werd ook als essentieel gezien door verschillende sprekers zoals Gerrit-Jan van Prooijen en Joris Jan Hellevoort. Betrokkenheid creëren is daartoe de sleutel. Wat daarbij helpt is dat het verhaal van een oude boom verteld wordt. Vooral binnen de gemeente waar de boom staat. In groepjes werden een viertal monumentale bomen als casestudie besproken. Het komende winternummer van Bomennieuws beschrijft uitgebreid de conclusies.

De Bomenstichting is ruim 50 jaar geleden opgericht om (monumentale) bomen te beschermen. Bomen zijn hot en hip anno nu. En in veel gemeenten van ons land spreekt het behoud van bomen voor zich. Maar niet in Rijssen. Daar weegt het belang van twee extra parkeerplekken zwaarder dan het behoud van twee monumentale bomen. Daarom geven wij het laatste woord aan deze twee bijzondere lindebomen.

Lees meer...

Nieuw: wandelboekje ’Bijzondere bomenwandelingen in Dordrecht’.

Het tweede Dordtse wandelboekje ‘Bijzondere bomenwandelingen in Dordrecht’ is op 30 augustus 2023 uitgekomen. De gemeente Dordrecht heeft het boekje samen met de Bomenstichting en de BAST, de Bomenpodcast gemaakt.

Twee wandelroutes (6 km en 10 km) langs 44 bomen in het centrum worden beschreven. Allerlei leuke weetjes en wetenswaardigheden over deze bomen en hun groeiplaats in stadsmilieu maken dit tot een informatief en handzaam gidsje.

Het wandelboekje is tegen verzendkosten in de webwinkel te bestellen.

Oudedagsvoorzieningen voor de dikste eik van ons land.

De dikste eikenboom van ons land – Dikke Boom van Verwolde – heeft afgelopen maanden een paar oudedagsvoorzieningen gekregen, mede dankzij inzet van de Bomenstichting.

De boom op landgoed Verwolde (gemeente Laren in Gelderland) maakt op het eerste gezicht een deerniswekkende indruk. Toch geven experts de boom nog goede levenskansen voor de komende jaren. Daarom is geïnvesteerd is een aantal maatregelen voor een vitale oude dag voor deze bijzondere eikenboom van naar schatting 450 jaar oud.

Het hekwerk rond de boom is vernieuwd en ruimer gemaakt, zodat de wortels rond de stam minder last hebben van betreding door bezoekers. De boom ligt langs een populair wandelpad. De bodem rond de stam is losser gemaakt met beluchting. Ook zijn schimmels toegevoegd om het gezonde bodemleven van de eik te stimuleren en reactiveren. Cursisten van het Praktijk Centrum Bomen hielpen een handje.

‘We kunnen hier op Verwolde ontdekken en aan mensen laten zien hoe een veterane boom zich ontwikkelt in de laatste levensfase’, zegt Eddie Bouwmeester, die de ingrepen begeleidde. De maatregelen rond Dikke Boom zijn mede bekostigd uit giften die via de Bomenstichting binnenkwamen, na een oproep om de levensduur van de dikste eik van ons land te verlengen.

Op zaterdag 20 mei 2023 is het nieuwe bomenboekje van Roois Landschap 'Op ontdekking naar bijzondere bomen in Sint-Oedenrode' verschenen.
Het boekje kost € 6,50 en is verkrijgbaar via Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.. Bestellingen binnen Sint-Oedenrode worden gratis thuisbezorgd. Daar buiten gelden de gebruikelijke verzendkosten. Verder is het boekje te koop bij bij Bruna Sint-Oedenrode, Mediahuis Meierijstad en het Roois Gasthuisje.

Het volledig in kleur uitgevoerde bomenboekje met handig spiraalbandje (83 pagina's A5-formaat) werd mogelijk gemaakt door financiële bijdragen van Van den Berk boomkwekerijen, Landschapsfonds Het Groene Woud, Stichting stimulering natuurprojecten omgeving Eindhoven (SsnoE), Connie Smits Grafisch ontwerp en Gemeente Meijerijstad.

In het bomenboekje staan 33 bijzondere bomen in de dorpen Sint-Oedenrode, Olland, Boskant en Nijnsel uitgebreid beschreven. Niet alleen de soort wordt besproken, maar ook de persoonlijke geschiedenis van de bomen, zodat zij als het ware hun eigen verhaal vertellen. Deze persoonlijke geschiedenissen zijn mee te beleven door het volgen van de wandelroute in het centrum en twee fietstochten door Olland, Boskant, Nijnsel en het buitengebied van de vroegere gemeente Sint-Oedenrode.

Lees meer...

Boek over karaktervolle knotwilg

‘Knotwilgen zijn de karaktervolle kroonjuwelen van ons platteland.’ Wim Eikelboom, ambassadeur van de Bomenstichting, schreef een boek met wetenswaardigheden over de knotwilg.

De knotwilg groeit het liefst aan de slootkant of andere natte oevers. De bomen ontlenen hun kenmerkende knot aan de ingreep van mensen die om de vier jaar de boom kortwieken. ‘Daarom zijn knotwilgen echte mensenbomen die passen in ons geliefde cultuurlandschap’, zegt Wim Eikelboom.
Voor de Stichting Particuliere Landschapsdiensten IJsseldelta (SPLIJ) schreef hij een informatief boek met wetenswaardigheden over de knotwilg. ‘Knotwilgen in de IJsseldelta: Karakters in het landschap’, is de titel.

‘De wilg is een makkelijke, levenslustige boom die razendsnel groeit’, vertelt Wim Eikelboom. ‘Het is mooi om te zien dat vrijwilligersgroepen actief zijn om in de wintermaanden knotwilgen te onderhouden. Het boek is ook een eerbetoon aan die vrijwilligers. Want aan hen hebben we de fraaie bomen te danken waarvan veel mensen houden.’

Stichting Particuliere Landschapsdiensten IJsseldelta (SPLIJ) is een landschapsfonds met de opdracht om boomgaarden, knotwilgen, heggen in stand te houden op particuliere terreinen in de gemeenten Zwartewaterland, Kampen en Zwolle. Dat gebeurt met onderhoudscontracten. SPLIJ heeft ruim 1500 knotwilgen onder contract. Eikelboom is bestuurslid bij SPLIJ.

Het boek Knotwilgen in de IJsseldelta: karakters in het landschap is een eigen uitgave van SPLIJ en verkrijgbaar via splij.nl. Het boek kost € 18,50 inclusief verzendkosten.

De Bomenstichting zet zich in voor behoud van de monumentale bomen op de N65 (traject Vught- Helvoirt). De eerder verleende kapvergunning is ingetrokken, omdat het bestemmingsplan voor de reconstructie van deze weg bij De Raad van State is gestrand. We verwachten echter dat men (Provincie, RWS en gemeente Vught) de plannen, iets aangepast, toch zal proberen door te zetten.
Op het gebied van stikstof en groencompensatie voldoen de plannen reconstructie N65 nog lang niet. De gemeente Vught gaat de komende tijd met belanghebbende partijen in gesprek, waaronder ook de Bomenstichting. Behoud van zoveel mogelijk monumentale bomen is voor ons het uitgangspunt. Oude gezonde bomen kappen om te voldoen aan ‘normen voor verkeersveiligheid’ zonder acht te slaan op andere belangen is niet meer van deze tijd. Het verkeer wordt alleen veiliger als verkeersdeelnemers hun gedrag aanpassen.

Op 29 maart heeft de Bomenstichting een constructief gesprek gevoerd met wethouder Mark du Maine en projectleider René Papavoine over de reconstructie van de N65. We hebben benadrukt de weg als monumentale laan en als groene infrastructuur te behandelen. Behoud van zoveel mogelijk bomen moet het uitgangspunt zijn, want een monumentale eik is natuurlijk niet met één jonge eik te compenseren.

Op 16 januari 2023 vond in Slot Zuylen in Oud Zuilen een symposium plaats over boomonderhoud. Dit naar aanleiding van een verdrietig ongeval door een vallende boom. Een boom die nooit had mogen vallen, omdat hij al lang had moeten worden verwijderd. Samen met de nabestaanden werd dit symposium georganiseerd, om dit soort onnodige ongevallen in de toekomst te voorkomen.

Een eigenaar die goed voor zijn boom zorgt, en de boom in de gaten houdt of periodiek laat onderzoeken, kan niets worden verweten als de boom toch onverhoopt schade veroorzaakt. Er is dan geen sprake van een onrechtmatige daad, je bent dus niet aansprakelijk voor de schade.
De algemene zorgvuldigheid voor de meeste bomen bestaat uit regelmatige uitwendige controle op gebreken aan de boom (de zogenaamde boomveiligheidscontrole) en regelmatig regulier onderhoud. Mr. Jilles van Zinderen nam het juridische deel van de middag voor zijn rekening. Klik hier voor meer informatie.

De Bomenstichting heeft op 15 maart 2023 beuk 112 geadopteerd uit de Broekhuizerlaan!
Deze eeuwenoude bomen zijn zowel cultuurhistorisch als ecologisch zeer waardevol. Deze laan is niet voor niets een rijksmonument, en volgens experts uniek voor Nederland met zijn (drie)dubbele rijen. De bomen vormen een rijk ecosysteem en een waardevolle biotoop voor vogels, insecten, schimmels, vleermuizen en andere zoogdieren.

Stichting Behoud en Beheer Broekhuizerlaan beheert de eeuwenoude beuken en eiken langs een monumentale laan in Leersum. Uitgangspunt is de intrinsieke waarde van de bomen en het hele boven- en ondergrondse ecologische systeem waar zij onderdeel van uit maken. Het beheer geschiedt op ecologisch verantwoorde wijze en heeft als doel om de bomen zo lang mogelijk te behouden, waarbij de veiligheid voor verkeer en passanten voorwaarde is.

Help mee de bomen te behouden en adopteer een boom!

In 2020, het jubileumjaar van de Bomenstichting, is samen met de gemeente Almere een herdenkingsboom geplant, vlakbij het terrein van de Floriade: een fraaie sneeuwklokjesboom. Helaas is door vandalisme die boom in de zomer van 2022 gesneuveld. Daarom hebben wij met de gemeente op 8 maart 2023 een nieuwe jubileumboom geplant. Bestuurslid Peter Lommerse heeft samen met wethouder Jelle Luijendijk deze prachtige sneeuwklokjesboom geplant.

De Bomenstichting is een samenwerking aangegaan met het nieuwe juridische crowdfundingplatform LegalCrowd. Dankzij dit platform kunnen we donaties ophalen die het mogelijk maken om méér juridische procedures te starten, waarmee we willen voorkomen dat bomen onnodig gekapt worden.

Meer betrokkenheid, meer rechtszaken
Via crowdfunding kunnen we geld bijeen brengen om de kosten voor een boomjurist of advocaat te betalen, zodat we meer zaken aan de rechter kunnen voorleggen. Zaken die wegens gebrek aan tijd of geld jammer genoeg anders niet zouden worden doorgezet na de bezwaarfase. De Bomenstichting wil bij voorkeur in de buurt van de bomen de crowdfunding inzetten. Er zijn vaak betrokken bewoners die zich graag voor een boom inzetten, maar zelf niet goed weten hoe dit aan te pakken. Zij kunnen nu de crowdfundingcampagnes die de Bomenstichting opzet steunen, zowel met een bijdrage als met het ruchtbaarheid geven aan de campagne.

Primeur voor de zomereik in Ommen
De eerste boom die we met behulp van donaties willen redden, is een monumentale eik in Ommen die naast een molen staat en door onze ambassadeur Wim Eikelboom al omgedoopt is tot 'moleneik'. De Stichting Ommer Molens wil de boom kappen ten behoeve van meer wind voor de molen. Echter, de molen draait ‘voor de prins’, oftewel: voor de show. De Bomenstichting vindt de kap van deze boom dan ook volstrekt onvoldoende beargumenteerd en wil deze beslissing laten toetsen door de rechter. Meer info en/of gelijk doneren, zie Legalcrowd.

LegalCrowd is een initiatief van de twee jonge juristen Joost Jansen en Gabriel Poltorak, die de toegang tot het recht willen verbeteren. Organisaties en individuen halen via LegalCrowd donaties op om hun rechtszaak te kunnen betalen. Wil jij zelf een crowdfundingcampagne voor jouw juridische procedure starten? Neem vooral contact op via Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..

Wegen die dicht langs de bomen lopen kunnen tot onveilige verkeerssituaties leiden. Nogal eens worden daarom de bomen gekapt. Deze werkwijze gaat voorbij aan de waarden van bomen. Dat het ook anders kan is te lezen in het boek over bomenlanen dat de Bomenstichting met Landschapsarchitectuur TU Delft heeft uitgebracht.

Lees meer...

 

Om de stad leefbaar te houden hebben we veel en grote bomen nodig. Ze verkoelen de omgeving, vangen fijnstof af en slaan CO2 op. Daarnaast geven bomen sfeer en dragen ze bij aan de gezondheid van de mens en de biodiversiteit. Belangrijk is dat bomen in de stad voldoende WATER hebben. Alleen dan kunnen ze de stad laten functioneren als een bos. De film De stad als bos laat zien wat wij kunnen doen nu we steeds vaker te maken hebben met hittegolven en stortbuien.