Boek over karaktervolle knotwilg

‘Knotwilgen zijn de karaktervolle kroonjuwelen van ons platteland.’ Wim Eikelboom, ambassadeur van de Bomenstichting, schreef een boek met wetenswaardigheden over de knotwilg.

De knotwilg groeit het liefst aan de slootkant of andere natte oevers. De bomen ontlenen hun kenmerkende knot aan de ingreep van mensen die om de vier jaar de boom kortwieken. ‘Daarom zijn knotwilgen echte mensenbomen die passen in ons geliefde cultuurlandschap’, zegt Wim Eikelboom.
Voor de Stichting Particuliere Landschapsdiensten IJsseldelta (SPLIJ) schreef hij een informatief boek met wetenswaardigheden over de knotwilg. ‘Knotwilgen in de IJsseldelta: Karakters in het landschap’, is de titel.

‘De wilg is een makkelijke, levenslustige boom die razendsnel groeit’, vertelt Wim Eikelboom. ‘Het is mooi om te zien dat vrijwilligersgroepen actief zijn om in de wintermaanden knotwilgen te onderhouden. Het boek is ook een eerbetoon aan die vrijwilligers. Want aan hen hebben we de fraaie bomen te danken waarvan veel mensen houden.’

Stichting Particuliere Landschapsdiensten IJsseldelta (SPLIJ) is een landschapsfonds met de opdracht om boomgaarden, knotwilgen, heggen in stand te houden op particuliere terreinen in de gemeenten Zwartewaterland, Kampen en Zwolle. Dat gebeurt met onderhoudscontracten. SPLIJ heeft ruim 1500 knotwilgen onder contract. Eikelboom is bestuurslid bij SPLIJ.

Het boek Knotwilgen in de IJsseldelta: karakters in het landschap is een eigen uitgave van SPLIJ en verkrijgbaar via splij.nl. Het boek kost € 18,50 inclusief verzendkosten.

De Bomenstichting zet zich in voor behoud van de monumentale bomen op de N65 (traject Vught- Helvoirt). De eerder verleende kapvergunning is ingetrokken, omdat het bestemmingsplan voor de reconstructie van deze weg bij De Raad van State is gestrand. We verwachten echter dat men (Provincie, RWS en gemeente Vught) de plannen, iets aangepast, toch zal proberen door te zetten.
Op het gebied van stikstof en groencompensatie voldoen de plannen reconstructie N65 nog lang niet. De gemeente Vught gaat de komende tijd met belanghebbende partijen in gesprek, waaronder ook de Bomenstichting. Behoud van zoveel mogelijk monumentale bomen is voor ons het uitgangspunt. Oude gezonde bomen kappen om te voldoen aan ‘normen voor verkeersveiligheid’ zonder acht te slaan op andere belangen is niet meer van deze tijd. Het verkeer wordt alleen veiliger als verkeersdeelnemers hun gedrag aanpassen.

Op 29 maart heeft de Bomenstichting een constructief gesprek gevoerd met wethouder Mark du Maine en projectleider René Papavoine over de reconstructie van de N65. We hebben benadrukt de weg als monumentale laan en als groene infrastructuur te behandelen. Behoud van zoveel mogelijk bomen moet het uitgangspunt zijn, want een monumentale eik is natuurlijk niet met één jonge eik te compenseren.

Op 16 januari 2023 vond in Slot Zuylen in Oud Zuilen een symposium plaats over boomonderhoud. Dit naar aanleiding van een verdrietig ongeval door een vallende boom. Een boom die nooit had mogen vallen, omdat hij al lang had moeten worden verwijderd. Samen met de nabestaanden werd dit symposium georganiseerd, om dit soort onnodige ongevallen in de toekomst te voorkomen.

Een eigenaar die goed voor zijn boom zorgt, en de boom in de gaten houdt of periodiek laat onderzoeken, kan niets worden verweten als de boom toch onverhoopt schade veroorzaakt. Er is dan geen sprake van een onrechtmatige daad, je bent dus niet aansprakelijk voor de schade.
De algemene zorgvuldigheid voor de meeste bomen bestaat uit regelmatige uitwendige controle op gebreken aan de boom (de zogenaamde boomveiligheidscontrole) en regelmatig regulier onderhoud. Mr. Jilles van Zinderen nam het juridische deel van de middag voor zijn rekening. Klik hier voor meer informatie.

De Bomenstichting heeft op 15 maart 2023 beuk 112 geadopteerd uit de Broekhuizerlaan!
Deze eeuwenoude bomen zijn zowel cultuurhistorisch als ecologisch zeer waardevol. Deze laan is niet voor niets een rijksmonument, en volgens experts uniek voor Nederland met zijn (drie)dubbele rijen. De bomen vormen een rijk ecosysteem en een waardevolle biotoop voor vogels, insecten, schimmels, vleermuizen en andere zoogdieren.

Stichting Behoud en Beheer Broekhuizerlaan beheert de eeuwenoude beuken en eiken langs een monumentale laan in Leersum. Uitgangspunt is de intrinsieke waarde van de bomen en het hele boven- en ondergrondse ecologische systeem waar zij onderdeel van uit maken. Het beheer geschiedt op ecologisch verantwoorde wijze en heeft als doel om de bomen zo lang mogelijk te behouden, waarbij de veiligheid voor verkeer en passanten voorwaarde is.

Help mee de bomen te behouden en adopteer een boom!

Op 15 maart 2023 vond de 26e Dierckxlezing plaats, een jaarlijkse terugkerend evenement. De waarden van groen in het algemeen en die van bomen in het bijzonder liepen als een rode draad door beide lezingen. Harry Boeschoten belichtte de Groene Metropool, het netwerk voor plant, dier en mens dat Staatsbosbeheer beheert. Hij sprak over de uitdagingen van ons warmer wordende klimaat en ons voller wordende land. Henry Kuppen ging in op de ontastbare waarde van bomen aan de hand van i-Tree Eco, een naar Nederlandse omstandigheden aangepast Amerikaans model dat ontworpen is om de financiële waarde van de ecosysteemdiensten van bomen meer inzichtelijk te maken.

Beide presentaties zijn te downloaden: De Groene Metropool en De ontastbare waarde van bomen

In 2020, het jubileumjaar van de Bomenstichting, is samen met de gemeente Almere een herdenkingsboom geplant, vlakbij het terrein van de Floriade: een fraaie sneeuwklokjesboom. Helaas is door vandalisme die boom in de zomer van 2022 gesneuveld. Daarom hebben wij met de gemeente op 8 maart 2023 een nieuwe jubileumboom geplant. Bestuurslid Peter Lommerse heeft samen met wethouder Jelle Luijendijk deze prachtige sneeuwklokjesboom geplant.

Bomen vertellen hun verhaal!

Op 16 oktober j.l. vond in het Amsterdamse Amstelpark het Parlement van de Bomen plaats. Een project van kunstenaar Elmo Vermijs (zie afbeelding links) in samenwerking met boombioloog prof. Ute Stass-Klaassen en milieujuristen Jan van de Venis en Jessica den Outer. Het is een fictieve rechtszaak waar de bomen van het Amstelpark, geplant in het jaar 1972 ter gelegenheid van de Floriade aldaar, de vervuilers van lucht, water en bodem aanklagen. De bomen werden vertegenwoordigd door advocaten Jessica den Outer en Jan van de Venis.

De eis was, kort samengevat, om te verklaren dat de bomen in het Amstelpark rechten hebben en dat net als bij mensenrechten de overheid deze rechten voor de bomen moet respecteren, beschermen en realiseren en voorkomen dat andere actoren, zoals bedrijven, deze rechten schenden. Klik hier voor de uitgebreide eis.
Het verweer werd gevoerd door advocaat Sem Bakker. Hij wees onder meer op het feit dat er in het Nederlands recht geen rechten voor bomen bestaan en er derhalve nieuwe wetgeving nodig zou zijn. Hij meende dat er niet naar analogie van mensenrechten, rechten aan bomen toekomen. Verder vroeg hij zich ook af hoe wij weten dat bomen hierbij gediend zouden zijn. Ten slotte stelde hij de vraag of de bomen wel griffierecht hadden betaald.

De rechters, Marianne Thieme, Eva Rovers en Mert Kumru, deden meteen na afloop van de zitting uitspraak. Zij hadden zich duidelijk voorafgaand al verdiept in de (ingewikkelde juridische) materie. De eis van de bomen werd toegewezen.

Deze rechtszaak is een mooie manier om stil te staan bij de intrinsieke waarde van bomen, aan de noodzaak van een gezond milieu, ook in ons eigen belang. Door bomenrechten te realiseren, realiseer je dus ook mensenrechten. Hopelijk krijgt dit Parlement van de Bomen een vervolg.

Het nieuwe wandelboekje Langs monumentale bomen in Utrecht is uitgekomen. In dit gidsje zijn 30  bijzondere bomen uit het centrum geselecteerd. 

Het nieuwe wandelboekje Langs monumentale bomen in Utrecht is uitgekomen. In dit gidsje zijn 30  bijzondere bomen uit het centrum geselecteerd. Heerlijk dwalen door de oude binnenstad van Utrecht. Langs de grachten en door smalle straatjes. Kijk dan ook eens naar de bomen. In dit wandelboekje zijn 30 bijzondere bomen beschreven. Sommige zijn al bijna 200 jaar oud, een ongelooflijk hoge leeftijd voor bomen in de stad als je bedenkt dat er weinig ruimte is voor hun wortels. Andere bomen hebben intrigerende namen, zoals donzige eik: zou die echt zo zacht zijn? Of duiveltjesiep: hoe komt een iep aan zo’n naam? De wandeling gaat langs veel parken die de landschapsarchitect Zocher heeft ontworpen. Dat alleen al is een reden om de route eens te lopen.

De gemeente Utrecht telt volgens het Landelijk Register van Monumentale Bomen van de Bomenstichting 204 monumentale bomen. Op de website www.monumentalebomen.nl kunt u zien welke bomen in het register staan: het zijn meer dan 15.000 in heel Nederland.  

Het wandelboekje is via de webwinkel te bestellen en gratis te downloaden.

De Bomenstichting is een samenwerking aangegaan met het nieuwe juridische crowdfundingplatform LegalCrowd. Dankzij dit platform kunnen we donaties ophalen die het mogelijk maken om méér juridische procedures te starten, waarmee we willen voorkomen dat bomen onnodig gekapt worden.

Meer betrokkenheid, meer rechtszaken
Via crowdfunding kunnen we geld bijeen brengen om de kosten voor een boomjurist of advocaat te betalen, zodat we meer zaken aan de rechter kunnen voorleggen. Zaken die wegens gebrek aan tijd of geld jammer genoeg anders niet zouden worden doorgezet na de bezwaarfase. De Bomenstichting wil bij voorkeur in de buurt van de bomen de crowdfunding inzetten. Er zijn vaak betrokken bewoners die zich graag voor een boom inzetten, maar zelf niet goed weten hoe dit aan te pakken. Zij kunnen nu de crowdfundingcampagnes die de Bomenstichting opzet steunen, zowel met een bijdrage als met het ruchtbaarheid geven aan de campagne.

Primeur voor de zomereik in Ommen
De eerste boom die we met behulp van donaties willen redden, is een monumentale eik in Ommen die naast een molen staat en door onze ambassadeur Wim Eikelboom al omgedoopt is tot 'moleneik'. De Stichting Ommer Molens wil de boom kappen ten behoeve van meer wind voor de molen. Echter, de molen draait ‘voor de prins’, oftewel: voor de show. De Bomenstichting vindt de kap van deze boom dan ook volstrekt onvoldoende beargumenteerd en wil deze beslissing laten toetsen door de rechter. Meer info en/of gelijk doneren, zie Legalcrowd.

LegalCrowd is een initiatief van de twee jonge juristen Joost Jansen en Gabriel Poltorak, die de toegang tot het recht willen verbeteren. Organisaties en individuen halen via LegalCrowd donaties op om hun rechtszaak te kunnen betalen. Wil jij zelf een crowdfundingcampagne voor jouw juridische procedure starten? Neem vooral contact op via Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..

Wegen die dicht langs de bomen lopen kunnen tot onveilige verkeerssituaties leiden. Nogal eens worden daarom de bomen gekapt. Deze werkwijze gaat voorbij aan de waarden van bomen. Dat het ook anders kan is te lezen in het boek over bomenlanen dat de Bomenstichting met Landschapsarchitectuur TU Delft heeft uitgebracht.

Lees meer...

 

Om de stad leefbaar te houden hebben we veel en grote bomen nodig. Ze verkoelen de omgeving, vangen fijnstof af en slaan CO2 op. Daarnaast geven bomen sfeer en dragen ze bij aan de gezondheid van de mens en de biodiversiteit. Belangrijk is dat bomen in de stad voldoende WATER hebben. Alleen dan kunnen ze de stad laten functioneren als een bos. De film De stad als bos laat zien wat wij kunnen doen nu we steeds vaker te maken hebben met hittegolven en stortbuien.