Boomnummer: 1694719
Plantjaar: 1647
Omtrek: 289 cm
Hoogte: 8,2 m

Het Heilige Geesthofje is een oase van rust te midden van de grote stadsdrukte in Den Haag. Deze juttepeer is in 1647 geplant, 31 na de oprichting van het Heilige Geesthofje. Precies in de tijd dat de filosoof Spinoza schuin tegenover de ingang van het hofje woonde. De peer heeft inmiddels de respectabele leeftijd van bijna 400 jaar. Dankzij zijn beschermde omgeving kon deze dikste en oudste juttepeer van Nederland zo oud worden. Kerken stichtten in vroeger eeuwen hofjes voor de armen van de stad: stevige huizen rondom een vierkante binnentuin met groenten, kruiden en (fruit)bomen. Bewoners van hofjes waren hierdoor grotendeels zelfvoorzienend. De vrouwen van dit hofje hebben al die eeuwen veel vruchten kunnen plukken van de perenboom. Ook nu nog draagt hij goed vrucht. Om de boom in goede conditie te houden wordt hij al tientallen jaren goed onderhouden door boomspecialisten. Het Heilige Geesthofje is toegankelijk op werkdagen van 9-12 uur.

Boomnummer: 1690124
Plantjaar: 1830
Omtrek: 754 cm
Hoogte: 18 m

Deze indrukwekkende beuk is waarschijnlijk geplant tijdens de aanleg van de begraafplaats iets na 1827, nadat op 22 augustus 1827 koning Willem I (opnieuw) het verbod had uitgevaardigd om in kerken te begraven. Gemeenten moesten begraafplaatsen buiten de stadsmuren aanleggen voor 1 januari 1827. Begraafplaats Groenesteeg ligt nog net binnen de oude stadsmuren en is te bereiken via een brug met de toepasselijke naam ‘Laatstebrug’. De rode beuk is bijzonder, vooral vanwege zijn dikke stam. Het is de dikste beuk van Zuid-Holland. De boom kenmerkt zich door zijn talrijke vertakkingen vlak boven de entplaats. Zijn rode kroon is dan ook breed en in evenwicht. Op de begraafplaats staan nog meer oude, grote bomen met in het voorjaar duizenden voorjaarsbloemen aan hun (stam)voeten. Zeker de moeite waard om eens te bezoeken.

Boomnummer: 1686876
Plantjaar: ± 1690
Omtrek: 740 cm
Hoogte: 27,2 m

De plataan in park Hoekenburg staat op historische grond; de geschiedenis van de omgeving gaat terug tot ver voor het begin van onze jaartelling. De Romeinen vestigden de havenstad Forum Hadrianum op de plek van een eerdere nederzetting van de Kaninefaten, de oorspronkelijke bewoners van ons land. Oude resten van de Romeinse stad zijn in 2008 gevonden in de omgeving. Ook de resten van een paal zijn toen blootgelegd, gemaakt uit hout van een in 212 gekapte eik (jaarringenonderzoek). De plataan staat letterlijk op de plaats waar de geschiedenis van Voorburg is begonnen. De boom is in zijn 300 jarig bestaan uitgegroeid tot een icoon van de omgeving: bij renovatie van het park is de boom goed beschermd. Het is de dikste plataan van Zuid-Holland.

Boomnummer: 1694858
Plantjaar: 1648
Omtrek: 565 cm
Hoogte: 20 m

Deze Hollandse linde op landgoed Endegeest is een nieuwkomer in het Landelijk Register van Monumentale Bomen. Goed dat hij er nu in staat, hij is één van de oudste linden van ons land! De boom staat vrij en heeft alle mogelijkheden om uit te groeien tot een echte veterane boom. Het huidige kasteel in Oegstgeest werd gebouwd rond 1650 in opdracht van Elisabeth van Schouwen van Endegeest en Jacob van Berchem. Nadat het kasteel enkele keren in andere handen is overgegaan, werd de gemeente Leiden in 1895 eigenaar. Het landgoed is vervolgens lange tijd gebruikt voor de geestelijke gezondheidszorg. Kort geleden is het landgoed weer in particuliere handen gekomen. Hopelijk zal de nieuwe eigenaar de linde goed beschermen.

Boomnummer: 1686374
Plantjaar: 1800
Omtrek: 470 cm
Hoogte: 17 m

Van de Jacobaburcht in het centrum van Oostvoorne zijn alleen nog enkele resten over. Het is een zogenaamd mottekasteel: een houten toren op een ronde kunstmatige heuvel (motte) met houten omheining en een diepe gracht. Bij permanente bewoning met een stenen toren en stenen ringmuur. De burcht is genoemd naar Jacoba van Beieren, maar er is grote twijfel zij daar heeft gewoond. De 2 essen markeren de toegang. Het is niet duidelijk of het 2 aparte bomen zijn of dat beide bomen voortkomen uit dezelfde stam. In elk geval moeten we zuinig zijn op deze essen; ze behoren tot de oudste essen van Nederland en zoveel oude essen kennen we niet meer in Nederland. Ze lijken nog niet te zijn aangetast door de essentaksterfte, waardoor grote aantallen bomen zijn gesneuveld. Hopelijk houden deze burchtbomen stand. Ze zijn goed te zien vanaf de weg.

Boomnummer: 1694859
Plantjaar: 1820?
Omtrek: 602 cm
Hoogte: 14 m

Deze groene beuk is een unieke verschijning zo midden in de duinen van Meijendel. Verder staan er vooral populieren, eiken, grove en zwarte dennen en veel duindoornstruiken. Misschien is de beuk een overblijfsel van een vroeger landgoed? Niet ver hiervandaan staat immers eenzelfde soort beuk op landgoed Voorlinden. Of heeft iemand lang geleden een beukennootje in de grond gestopt of laten vallen. Ook kun je, gezien zijn vorm, nog denken aan een boomboeket: meerdere boompjes in hetzelfde plantgat gezet. Het plantjaar is dus niet exact te bepalen, maar er kan zeker gedacht worden aan een boom van 200 jaar. Hoe het ook zij, de boom is indrukwekkend, zeker als duinboom. Als je het voetpad richting boerderij volgt, zie je de boom vanzelf aan de linkerkant.

Boomnummer: 1684847
Plantjaar: 1810-1890
Omtrek: 465 cm
Hoogte: 16,2 m

Als één van de weinige bomen in het Rotterdamse centrum heeft deze plataan het Duitse bombardement van 14 mei 1945 overleefd. In de jaren 60 moest hij wijken voor de grondige herinrichting langs de Westersingel; de plataan aan het water stond in de weg. André Raad, destijds hoofd van de plantsoenendienst heeft zich toen met succes tegen de voorgenomen kap verzet. Een nieuw plan werd gemaakt, waarbij waterloop is aangepast aan de standplaats van de boom. Deze kwam nu op een soort eilandje te staan. In het begin van deze eeuw moesten de kademuren worden aangepast vanwege het grote gewicht van de plataan. Dankzij verankeringen, nieuwe kademuren en beluchtingskokers staat de boom er nog altijd goed bij. Hij wordt weleens de ‘duurste boom van Rotterdam’ genoemd. Beter bekend is de boom als de Breytenbachplataan. De Zuid-Afrikaanse dichter Breyten Breytenbach riep in 1986 de plataan uit tot ‘Het monument van de onbekende dichter’.

Boomnummer: 1692873
Plantjaar: 1800-1850
Omtrek: 467 cm
Hoogte: 15 m

Op de grens van IJsclub Oegstgeest en landgoed Oud Poelgeest staat aan waterkant de lievelingsboom van Jan Wolkers: deze oude zomereik. In zijn boeken komt de boom regelmatig voor. Het is niet bekend wanneer de boom is geplant, maar op basis van oude foto’s wordt gedacht aan begin 19e eeuw. Kasteel Oud-Poelgeest is gebouwd op de oude strandwal die door Oegstgeest loopt. Het landgoed werd in 1724 gekocht door Herman Boerhaave, een bekend geneesheer uit die tijd en tevens directeur van de Hortus Botanicus Leiden. Hij plantte rond het kasteel bomen en planten wegens plaatsgebrek in de Hortus. De tulpenboom op het landgoed dateert nog uit die tijd. De tuin van kasteel Poelgeest is een lustoord voor boomliefhebbers: oude beuken en een lindelaan, een moerascipres en andere monumentale bomen. In het voorjaar biedt het park een spectaculaire aanblik met duizenden voorjaarsbloemen.

Het Dordrechts Museum
Het is goed toeven in de schaduw van de platanen in de tuin van het Dordrechts Museum. Dit is één van de oudste musea in Nederland, opgericht in 1842 in de oude Boterbeurs op initiatief van enkele invloedrijke inwoners van de stad. De platanen stammen dus uit de beginperiode van het museum. Dat is toch een geweldig idee: deze bomen hebben de gehele ontwikkeling van het museum meegemaakt en miljoenen bezoekers langs zien lopen.

Arend Maartenshof
Even verderop in de Museumstraat, op nr. 56, staan in het Arend Maartenshof nog een paar indrukwekkende platanen. Als je door het renaissancepoort loopt, ga je terug in de tijd en sta je ineens midden in een oase van rust. Het hofje werd in 1625 opgericht door Arend Maartenszoon: 38 woningen voor arme vrouwen. Rondom de waterput staan 4 platanen, daar vlakbij staat de oudste plataan, geplant in begin 19e eeuw. Het hofje is overdag toegankelijk.

Boomnummer: 1686937
Plantjaar: 1830-1840
Omtrek: 425 cm
Hoogte: 17,80 m

Veel bomen in deze omgeving zijn tijdens WOII in de kachel verdwenen als brandhout of gesneuveld voor de aanleg van een tankgracht. Zo niet deze paardenkastanje. Toch was hij, samen met een monumentale linde, in 1995 bijna gekapt voor de aanleg van de Koningstunnel. Dit plan leidde tot grote commotie, mensen waren zeer gehecht aan de bomen. Om de linde te behouden is het tracé van de tunnel iets opgeschoven. Om de kastanje te behouden is onderzocht of de boom verplaatst kon worden. Dit bleek mogelijk en in maart 1997 is de boom 80 m verplaatst richting Malieveld: stalen platen werden onder de enorme kluit van 100 ton geschoven en langzaam is de boom naar zijn nieuwe standplaats gesleept. Deze gebeurtenis is opgenomen in het Guiness Book of Records. De boom heeft zich goed hersteld en staat er prachtig bij, met een volle kroon. Een bordje herinnert aan deze gebeurtenis.