De 1000-jarige linde van Achterberg

Boomnummer: 1683006
Plantjaar: ± 1650
Omtrek: 603 cm
Hoogte: 15 m

Deze linde met een omtrek van 603 centimeter, is zeker geen 1000 jaar oud. Wel wordt ingeschat dat hij meer dan 350 jaar geleden is geplant. Zijn groeiplaats was de voorburcht van kasteel Levendael. Onder lindes werd rechtgesproken, een Oud-Germaans gebruik. Het kasteel is omstreeks 1820 gesloopt en vervangen door een boerderij. In 1922 was de boom al zo bekend, dat hij vermeld is in de koopakte: ‘dat de koper(s) en diens rechtsopvolger(s) deze linde moet(en) laten staan en het leven en de groei van deze boom niet mag (mogen) verkorten of vernietigen.’

In 1965 stond de linde op de nominatie gekapt te worden, wegens zijn slechte conditie. Het is aan de gebroeders Copijn te danken dat er boomtechnische maatregelen zijn genomen. Dit betekende tevens de introductie van het vak boomverzorging (boomchirurgie) in Nederland. De linde staat er vandaag de dag nog goed bij, al is de stam van binnen geheel hol. In het midden is inmiddels een nieuwe stam opgeschoten.

De zomereiken Adam en Eva op Stoutenburg

Boomnummer: 1682094
Plantjaar: 1620-1660
Omtrek: Eva 550 cm en Adam 660 cm
Hoogte: ± 20 m

Landgoed Stoutenburg is een kasteelplaats uit de 13e eeuw. Het huidige landhuis dateert uit 1888. Op het landgoed staan twee indrukwekkende eiken, ze behoren tot de dikste en oudste zomereiken van Nederland. De eiken worden Adam en Eva genoemd. Volgens de overlevering zijn de eiken geplant ter nagedachtenis aan raadspensionaris Johan van Oldenbarnevelt. Hij bewoonde het landgoed vanaf 1615 totdat stadhouder Maurits hem in 1619 liet ombrengen. Of de bomen ook echt uit die tijd dateren is niet bekend, wel lijkt een leeftijd van meer dan 350 jaar reëel. De eiken staan ten zuiden van de oprijlaan, net over de sloot achter een hek. Vanaf de oprit zijn ze goed te zien.

Japanse notenboom Oude Hortus Utrecht

Boomnummer: 1686131 
Plantjaar: ± 1770
Omtrek: 442 cm
Hoogte: 21,2 m

De Ginkgo, oftewel Japanse notenboom, uit de Oude Hortus is de oudste van Europa. De universiteitstuin werd in 1636 aangelegd met geneeskrachtige kruiden ten behoeve van de opleiding geneeskunde. Carolus Linnaeus heeft de hortus tussen 1735 en 1737 bezocht, maar in zijn beschrijvingen van de aanwezige planten noemt hij de Ginkgo niet. Wel wordt de boom in 1887 beschreven door de Duitse botanicus Ehrhart; de boom is dan 5 meter hoog. Ginkgo’s zijn tweehuizig, er bestaan dus mannelijke en vrouwelijke bomen. Deze boom is een mannelijke boom. Rond 1830 heeft men een vrouwelijke ent in de boom geplant. De notenboom is nu in staat vruchten voort te brengen. De boom is een lust voor het oog, vooral in de herfst. De hele hortus is trouwens een bezoek waard met een doodsbeenderenboom, wintergroene eik, Chinese moerascipres, vaantjesboom en nog veel meer.

De zomereik van kasteel Amerongen

Boomnummer: 1681304
Plantjaar: ± 1680
Omtrek: 592 cm
Hoogte: 36,2 m

Rondom kasteel Amerongen staan veel grote eiken. Eén valt er echter in het bijzonder op door zijn kaarsrechte en hoge stam van 35 meter en stamomtrek van bijna 6 meter. Door zijn hoogte valt het niet zo op dat de boom zo’n grote stamomtrek heeft. Waarschijnlijk is de zomereik rond 1680 geplant. In 1673 werd het kasteel door de Fransen verwoest. In 1677 begon men met de herbouw van kasteel Amerongen. De eik stamt uit die tijd. In de kasteeltuin staan nog meer bijzondere, monumentale bomen: een eeuwenoude beverboom (Magnolia) en in een verloren hoekje een oeroude tamme kastanje. Een van de mooiste beukenberceaus (loofgang) staat in Amerongen.

Paardenkastanje Zusterplein Zeist

Boomnummer: 1681136
Plantjaar: 1825
Omtrek: 526 cm
Hoogte: 20 m

In 1736 kwam Graaf Von Zinzendorf, stichter van de Evangelische Broedergemeente, vanuit Hernhut naar Zeist. Met toestemming van de kasteelheer, Cornelis Schellinger, kon deze nieuwe kerkgemeenschap zich in 1745 in de tuinen van Slot Zeist vestigen. Daar ontstonden het Broeder- en Zusterplein; het in 1768 gebouwde kerkgebouw is nog steeds het centrum van de Evangelische Broedergemeente in Nederland.

De witte paardenkastanje op het Zusterplein is een waar kunstwerk. De boom is ooit scheef gaan hangen, zodat de onderste takken op de grond steunen. En de hoofdstam is vanaf 3 meter vijfstammig. Deze kastanje is een variëteit, hij bloeit met dubbele bloemen (dubbelbloemige kastanje of Aesculus hippocastanum 'Baumannii'). De boom is de dikste dubbelbloemige paardenkastanje van Nederland. Het is echt de moeite waard om deze boom te bekijken. Evenals de andere monumentale bomen bij Slot Zeist: linden, beuken en moerascipressen en de dubbele rij zomereiken van de hoofdlaan.

Capitein ter Zee beuk in Vianen

Boomnummer: 1678090
Plantjaar: 1829
Omtrek: 700 cm
Hoogte: 22 m

Een enorme rode beuk op de begraafplaats aan de Sparrendreef in Vianen. Hij staat bekend als de ‘Capitein ter Zee’. De beuk is geplant op het graf van de zeekapitein J. Carpentier, overleden op 11 oktober 1829, en zijn echtgenote. De beuk met zijn grote stamomtrek van 7 meter is een van de dikste beuken in Nederland. De boomkroon heeft een diameter van 32 meter. En langzaamaan overgroeit de boom het graf, zoals bomen wel vaker op begraafplaatsen doen. Hopelijk hebben eventuele nakomelingen van de kapitein hier geen bezwaren tegen. Vlakbij de Capitein ter Zee beuk staat een grote taxus. Het zou best kunnen dat deze in dezelfde tijd is geplant als de beuk.

Walnoot op Lekdijk 28 Lopik

Boomnummer: 1678530
Plantjaar: 1810-1820
Omtrek: 380 cm
Hoogte: 15 m

Het is een zeldzame oude walnoot, deze boom langs de Lekdijk in de polder Willige Langerak. Deze wellicht dikste walnotenboom van het rivierenlandschap maakt indruk in het landschap van dijken en rivieren en is goed te zien vanaf de dijk. Bomen op dijken hebben het niet gemakkelijk. Behalve dat ze veel wind vangen, moeten ze vaak wijken voor dijkverzwaring. Deze notenboom is echter met grote zorg gespaard gebleven. In 1990 is de top eruit gewaaid tijdens een zware storm. Het lijkt de boom van meer dan 200 jaar oud niet te deren, al is zijn conditie niet meer goed te noemen; soms draagt hij zoveel noten, dat de eigenaren ze weggeven aan voorbijkomende fietsers. Een bijzondere eigenschap van walnotenbomen is dat ze vliegen op afstand houden.

Plataan op schoolplein Schimmelpenninckkade in Amersfoort

Boomnummer: 1677705
Plantjaar: 1820-1830
Omtrek: 598 cm
Hoogte: 26 m

Al heel wat jaren staat deze oude plataan op het schoolplein aan de Schimmelpenninckkade. Hoeveel mensen zullen deze boom niet kennen uit hun schooltijd? Het oude schoolgebouw is inmiddels vervangen, maar de boom van meer dan twee eeuwen oud staat er nog steeds. Sterker nog: hij is bij de nieuwbouw de icoon van het plein gebleven! Zijn kroon is bijzonder mooi en breed: 27 meter in doorsnede. De oude bankjes rondom de boom hebben plaatsgemaakt voor meer kunstzinnige banken. Oude bomen op een dergelijke locatie zijn goud waard! Want wat is er nu heerlijker dan in zijn schaduw te spelen of te luieren? En ook kun je zo’n boom gebruiken in de reken-, teken- en biologieles.

Dijklinde Tull en 't Waal in Schalkwijk

Boomnummer: 1683455
Plantjaar: 1782 
Omtrek: 526 cm
Hoogte: 18 m

In de provincie Utrecht staan veel monumentale lindebomen. Bij voorbeeld deze Hollandse linde aan de dijk in Tull en ’t Waal, bij Schalkwijk, gemeente Houten. Hij is vroeger op ruim 3 m hoogte geknot. Vanuit de knotten is een nieuwe nu 20 meter hoge kroon gevormd. De linde is beeldbepalend voor het dijklandschap en was vroeger een bakenboom: oriëntatiepunt voor de schippers op de rivier. Onze oude Hollandse lindes behoren ook tot het waardevolle erfgoed vanuit de oude Nederlandse boomkwekerijgeschiedenis vanaf de late middeleeuwen! In 1943 is de boom door een granaat getroffen, hij heeft zich echter goed hersteld.

De trompetboom Stadswalplantsoen in Amersfoort

Boomnummer: 1678819
Plantjaar: 1900
Omtrek: 361 cm
Hoogte: 15 m

In het Plantsoen Oost bevinden zich de resten van de tweede stadsmuur uit de 14e eeuw. Deze muur werd rond 1388 gebouwd in het noordoosten van Amersfoort, omdat vanuit Gelre de meeste dreiging werd verwacht.Nu is op die oude stadswalresten een bijzonder park aangelegd met schitterende, oude bomen. Achter Binnen de Veste 41 staat deze indrukwekkende trompetboom van ruim 100 jaar. Bijzonder is zijn uitbundige bloei met roomwitte bloementrossen. Ook in de winter is hij goed herkenbaar aan zijn lange peulen. De Amersfoortse trompetboom behoort tot de dikste van Nederland.