De rode beuk van Westerblokker

Boomnummer: 1687583
Plantjaar: 1810-1820
Omtrek: 743 cm
Hoogte: ± 23 m

Deze 200-jarige rode beuk in Westerblokker behoort zeker tot de indrukwekkendste beuken van ons land. Met de oude stolpboerderij Westerhout vormt hij een schitterend geheel. Dit is de dikste en waarschijnlijk ook oudste rode beuk in West-Friesland. De boom heeft zich goed kunnen ontwikkelen in deze grote tuin op een oude kreekrug met voedsel en ruimte in overvloed. Hij is dan ook kerngezond. De bewoners hebben ook goed voor de boom gezorgd. Bij grote droogte hebben ze de beuk van extra water voorzien. Met zijn brede kroon en laaghangende takken brengt de rode beuk veel mensen grote vreugde. Want wat is er nu heerlijker dan in de boom te klimmen of in schaduw te zitten?

Op Oosterblokker nr. 68 staat bij de pastorie nog een imposante rode beuk, geplant in 1876 (boomnummer 1686842). Deze boom verkeert in matige conditie door de aanwezigheid van dikrandtonderzwammen.

De dikke platanen van het Leidsebosje

Boomnummer: 1686059
Plantjaar: ± 1865
Omtrek: 700 cm
Hoogte: ± 20 m

Op één van de drukste punten van Amsterdam staan de dikste bomen van onze hoofdstad. De twee platanen staan in een miniparkje tegenover het Marriotthotel. Het is bijzonder dat deze bomen van ruim 150 jaar stand weten te houden op deze plek. In 1925 zijn de platanen in verband met de verbreding van de brug enkele tientallen meters verplaatst: onder de kluit werden houten vlonders geplaatst en met lieren zijn de bomen naar hun huidige standplaats verschoven. In het andere deel van het Leidsebosje staan nog meer indrukwekkende platanen (boomnummer 1690846). In één van deze bomen heeft in 1989 een onbekende kunstenaar een beeldje geplaatst: het Zagertje.

De Belastingeiken van ‘s-Graveland

Boomnummer: 1681712
Plantjaar: 1700-1750
Omtrek: 694 cm
Hoogte: 23 m

Boomnummer: 1681713
Plantjaar: 1700-1750
Omtrek: 585 cm
Hoogte: 25 m

De voormalige landgoederen van ’s-Graveland zijn een waar paradijs voor boomliefhebbers. Neem deze twee geweldige zomereiken in het weiland tegenover boerderij Stofbergen. Ze hebben ook nog namen: belastingeiken. Volgens overlevering zou een boer aan het begin van de 20e eeuw hebben verteld dat er ooit vier eiken op dit weiland stonden. Reden om ze hier te planten zou belastingontduiking zijn geweest. Als een stuk land kon worden omschreven als land met bomen, moesten er ‘tienden’ worden afgedragen, voor een weiland was men de dure ‘veetienden’ verschuldigd.

De dikste belastingeik is de dikste zomereik van Noord-Holland. Om beide bomen staan hekken om de stammen te beschermen tegen eetlustige paarden. Vossen laten zich hierdoor niet tegenhouden; zij vinden een goede schuilplek in de holle stamvoet van de dikste boom.

De Olifantsiep van Amsterdam

Boomnummer: 1686172
Plantjaar: 1900-1910
Omtrek: ± 500 cm
Hoogte: 23 m

Amsterdam staat bekend als dé iepenstad van Europa. De hoogste iep van de stad (35 m) staat in de beschutte binnentuin van de Oudemanhuispoort (boomnummer 1692908). Een andere indrukwekkende iep is de zogenaamde Olifantsiep aan de Zeeburgerdijk. Hij dankt zijn naam aan de onderste tak, waarin je de vorm van een olifantenslurf kunt zien. De iep is tweestammig, wellicht zijn er bij het planten twee boompjes in hetzelfde plantgat gezet. Het is een sterke boom: hij staat op een druk kruispunt en enkele jaren geleden heeft een vrachtwagen de slurftak aangereden. De gemeente heeft ingezet op behoud van de gehele boom en daarom een slimme boomstut aangebracht om afbreken van de zware tak te voorkomen. Ook de hevige storm van januari 2018 heeft hij goed doorstaan.

De Zeven Provinciënlinde van Hilverbeek

Boomnummer: 1681714
Plantjaar: 1724
Omtrek: 700 cm
Hoogte: 22 m

Op de buitenplaats Hilverbeek (’s-Graveland) staat voor de monumentale boerderij Stofbergen deze 7-stammige linde met de bijnaam Zevenprovinciënboom, genoemd naar de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (1588-1794). Het is een schitterend boomboeket, misschien ontstaan doordat de nieuwe eigenaar van de boerderij 7 linden bij elkaar heeft geplant. Of, de boom zou ook kunnen zijn ontstaan uit een afgebroken stronk waaruit 7 nieuwe stammen zijn gegroeid. Hoe het ook zij, de boom komt al in 1783 voor in een gedicht van Willem Haverkorn Willemsz:

“Het geen des wandlaars oog en aandacht op kan wekken
Is dees provintieboom, die ’s landmans wooning dekt
Daar zeven stammen zich tot aan de wolken strekken
En ieder stam zyn kruin tot den hemel strekt.”

Als je met je rug naar de boom staat heb je een prachtig uitzicht op de Belastingeiken (zie hierboven). Zeker dus de moeite waard om eens langs te wandelen.

De Libanonceder in Heemstede

Boomnummer: 1685713
Plantjaar: 1730-1770
Omtrek: 420 cm
Hoogte: 8 m

De oude, scheve Libanonceder staat in de voortuin van Bronsteeweg 59 in Heemstede. Het verhaal gaat dat de Zweedse arts en plantkundige Carl Linnaeus de boom zelf uit Libanon heeft meegenomen en daar geplant: tussen 1735 en 1737 toen hij in Heemstede woonde. Volgens ingewijden is deze boom ook de oudste Libanonceder van Europa. Maar over zijn leeftijd lopen de meningen sterk uiteen. Historisch onderzoek laat zien dat het aannemelijker is dat de boom aan het eind van de 19e eeuw is geplant. In 1984 viel de boom om door een zwaar pak sneeuw. Eigenaren en buurtgenoten waren enorm aangedaan en startten spontaan een financiële inzamelingsactie om de boom behouden. Boomspecialisten hebben vervolgens de boom opgetild en een stevige houten stut aangebracht, waarop de scheve boom kan rusten.

De tulpenboom van Jagtlust

Boomnummer: 1681710
Plantjaar: 1861
Omtrek: 470 cm
Hoogte: 24,2 m

Jaglust is een kleine buitenplaats uit 1660 en heette vroeger ook wel ‘De Laatste Stuiver’. De toenmalige eigenaar Jan Pieter Six heeft voor zijn landgoed in 1861 aan aantal bijzondere bomen gekocht, waaronder deze tulpenboom. De boom heeft prachtige, grillig gevormde onderste takken en een massieve stam. Het is één van de dikste tulpenbomen in Nederland. Ook al weet je niet veel van bomen, als je langs deze boom loopt, raak je zeker onder de indruk van zijn machtige verschijning. Hij staat langs een klein paadje en tegenover het landhuis. Let in het voorjaar goed op de bloemen, die lijken echt op tulpen. Vlak bij deze tulpenboom staat een dikke moerascipres met grote luchtwortels van wel 85 centimeter hoog.

Hollandse linde op heuvel op landgoed Nijenburg, Heiloo

Boomnummer: 1693559
Plantjaar: 1700-1750
Omtrek: 386 cm
Hoogte: 22 m

Landgoed Nijenburg ligt op loopafstand van Alkmaar en is een heerlijk buitengebied. Deze buitenplaats stamt uit de 18e eeuw; het ligt op een verhoging, een zogeheten strandwal: een door de branding opgeworpen zandbank. De graslanden eromheen liggen een stuk lager. De strandwal is daar namelijk afgegraven voor zandwinning. In die tijd is ook de linde op de heuvel geplant. Nijenburg was eeuwenlang in bezit van de families Van Egmond van de Nijenburg en van Foreest; in de 20e eeuw is het aangekocht door Natuurmonumenten. De linde staat er goed bij. Dat hij veel bezoek krijgt is te zien: hij zit onder de graffiti. Een vreemde actie om met spuitbussen je handtekening te zetten op een boom van meer dan 300 jaar.

De dikke knobbelplataan op Heidense Kerkhof in Westwoud

Boomnummer: 1682385
Plantjaar: 1750-1800
Omtrek: 620 cm
Hoogte: 24 m

Een indrukwekkende plataan op een oud kerkhof met de intrigerende naam Heidense Kerkhof; het kerkhof is genoemd naar de oudste kerk van Westwoud, Het HeidenseKerkje. Het oude kerkhof ligt op een wat verhoogd eiland, zo’n 25 centimeter boven NAP. Direct achter het toegangshek staan ter weerszijden twee kapitale beuken. Verder de begraafplaats oplopend, valt als eerste een aantal monumentale bomen op waaronder rode beuken, een treurbeuk en de natuurlijk de dikke plataan met al zijn uitstulpingen. Het is een van de oudste platanen in de regio en de dikste van Noord-Holland. Uit onderzoek blijkt dat de boom mogelijk in 1775 is geplant. Om uitbreken van takken te voorkomen zijn enkele kabels geplaatst. In de boom groeien enkele tonderzwammen. Toch is zijn conditie zeker niet slecht te noemen, de boom gaat hopelijk nog jaren mee.

Knotlinden in Bergen

Boomnummer: 1684982
Plantjaar: 1860-1870
Omtrek: 360 en 420 cm
Hoogte: 4 m

Het Rijksmonument ’t Oude Hof in Bergen stamt uit de 17e eeuw. Het was het buitenverblijf voor Jonkheer Anthonis Studler van Surck. Hierna werd het bewoond door de bekende Bergense familie Van Reenen. Tijdens de WO II is 't Oude Hof in beslag genomen door de Duitsers, die er een NSB-burgemeester in plaatsten. Op het binnenterrein staan 2 oude knotlinden. Geen spectaculaire bomen, maar wel een lust voor het oog. Beide bomen zijn zeer hol; de resterende sapbanen en adventiefwortels (soort noodwortels) maken van de stam een waar kunstwerk. Wie weet staan deze bomen er over 100 jaar nog. Om dit te bereiken is het zeker goed om de directe omgeving niet meer te gebruiken als parkeerplaats.